Đối với các bạn học sinh trung học và phổ thông thì hóa học chắc chắn là một môn học khá “khó nhằn”. Có thể trong quá trình học tập bạn vẫn chưa kịp nắm bắt được hết những kiến thức mà các thầy cô truyền đạt. Vậy trong bài viết này, hãy cùng nhau ôn tập lại định nghĩa muối axit là gì nhé!
1. Muối axit là gì? Công thức của muối axit
Muối axit là loại muối mà Hidro trong gốc axit vẫn còn khả năng phân li để tạo ra H+. Hóa trị của gốc axit sẽ được tính bằng số nguyên tử H đã được thay thế. Ví dụ như: NaHCO3, NaHSO4, Na2HPO4,…
Nếu như anion gốc axit vẫn còn hidro có tính axit thì gốc này có thể tiếp tục phân li yếu tạo ra ion H+. Ví dụ:
NaHCO3 -> Na+ + HCO3–
HCO3– -> H+ + CO32-
Muối là một hợp chất hóa học bao gồm một tổ hợp ion của các cation và anion. Trong đó, cation là loại ion mang điện tích dương còn anion là loại ion mang điện tích âm.
Công thức hóa học của muối axit bao gồm 2 phần là: Kim loại và gốc axit.
Ví dụ: Muối NaHCO3 gồm kim loại Na và 1 gốc axit –HCO3.
2. Tính chất hóa học của muối axit
Muối axit là hợp chất hoá học gần như có đầy đủ các tính chất của muối và axit. Muối axit vừa có thể tác dụng được với axit mạnh hơn nó và vừa có thể tác dụng được với bazơ. Phản ứng này sẽ tạo muối trung hòa khi tác dụng với muối.
Bên cạnh đó, còn có một số loại muối axit rất đặc biệt như muối photphat khi tác dụng với axit photphoric sẽ tạo ra muối photphat mới. Muối axit có tính axit nên sẽ làm cho quỳ tím chuyển sang màu đỏ. Dưới đây là các phản ứng giúp thể hiện tính chất của một axit:
-
Phản ứng trung hòa
Phản ứng này giúp thể hiện tính chất của một axit. Muối axit khi tham gia phản ứng trung hòa với bazơ sẽ tạo thành muối khác và nước.
NaHCO₃ + NaOH -> Na₂CO₃ + H₂O
Chú ý: Khi muối axit ở trong môi trường kiềm thì sẽ lập tức bị trung hòa. Từ đó tạo thành các muối trung hòa ứng với gốc axit ban đầu.
-
Phản ứng với muối
Phản ứng hóa học này giúp thể hiện tính chất của một muối. Muối axit tác dụng với muối tạo ra muối mới (là muối của axit mạnh hơn) và một axit mới. Sản phẩm khi tạo thành phải có một chất ít tan, không bền và một chất bay hơi. Hoặc là tạo thành một axit mới mà gốc axit đó ít phân li (axit yếu).
KHSO₄ + K₂CO₃ -> K₂SO₄ + KHCO₃
– KHCO₃ có gốc axit HCO₃ phân li yếu ở trong dung dịch (nếu K₂CO₃ dư).
– KHSO₄ hết và K₂CO₃ vẫn dư thì chỉ có 1 nguyên tử kim loại ở trong muối của axit yếu ban đầu K₂CO₃ bị thay thế.
-
Phản ứng của 2 muối axit
Khi hai muối axit tác dụng với nhau. Một chất sẽ đóng vai trò là axit, một chất sẽ đóng vai trò là muối. Trong trường hợp này thì muối axit của một axit mạnh sẽ đóng vai trò là axit.
KHSO₄ + KHCO₃ -> K₂SO₄ + H₂O + CO₂
KHSO₄ đóng vai trò là một axit, còn KHCO₃ là muối của một axit yếu. Do đó, sản phẩm sẽ là muối của axit mạnh và axit yếu cacbonic sau đó không bền và bị phân hủy thành CO₂.
-
Phản ứng với axit
Trường hợp muối axit tác dụng với axit tương ứng có thể cho ra sản phẩm là muối axit với nhiều gốc H+ axit ở trong phân tử hơn.
K₂HPO₄ + H₃PO₄ -> 2K₂HPO₄
Muối axit của một axit yếu khi phản ứng với axit mạnh hơn sẽ cho ra một muối mới và axit mới yếu hơn. Kèm theo đó là một chất kết tủa và ít phân li, hay bay hơi. Lúc này muối axit sẽ có vai trò là một muối.
-
Phản ứng nhiệt phân muối axit
Đun nóng dung dịch các loại muối đicacbonat sẽ sinh ra một muối cacbonat trung hòa. Phương trình phản ứng:
Ca(HCO₃)₂ -> CaCO₃ + CO₂ + H₂O
Tính tan của muối axit
Tất cả các loại muối axit như: NaHCO₃, CaHCO₃, NaHSO₃, KHS, NaHS,… Hay các muối nitrat có gốc =NO₃ và muối axetat gốc -CH₃COO đều rất dễ tan.
Các loại muối axit thường gặp
Muối hidro sunfat
Hidro sunfat khi phân li hoàn toàn trong nước tạo thành H+ và SO₄²⁻ và cation kim loại, nó có tính chất gần giống với H₂SO₄ loãng.
Muối hidrocacbonat
Hidrocacbonat khi phân li sẽ tạo ra HCO₃⁻ (ion lưỡng tính) và dễ bị nhiệt phân tạo ra muối trung hòa.
Muối Photphat
Muối photphat bao gồm có 3 loại chính là PO₄³⁻, HPO₄³⁻ và H₂PO₄⁻. Các phân tử trong muối này có các tính chất tương tự nhau.
Một số câu hỏi hay gặp về muối axit
Muối axit có tan hay không?
Muối axit có tan và tan rất tốt trong nước. Ví dụ như muối axit của các gốc – HCO₃, – HSO₃, – HS,…
Độ tan của một chất ở trong nước được hiểu là số gam mà chất đó hòa tan trong 100g nước (ở điều kiện nhiệt độ nhất định) để tạo thành một dung dịch bão hòa. Độ tan của một muối axit được kí hiệu là S.
Muối axit có kết tủa hay không?
Muối axit có kết tủa. Kết tủa chính là quá trình hình thành chất rắn từ dung dịch khi có xảy ra phản ứng hóa học ở trong dung dịch lỏng.
Sự hình thành các chất kết tủa thể hiện sự có mặt của phản ứng hóa học. Kết tủa có thể xuất hiện nếu như hàm lượng hợp chất vượt quá ngưỡng tan của nó (xuất hiện khi trộn các dung môi hoặc thay đổi nhiệt độ của chúng). Sự kết tủa này sẽ xảy ra rất nhanh từ khi dung dịch bão hòa.
Hi vọng những thông tin bổ ích trên đây đã giải đáp được các thắc mắc của bạn về muối axit là gì. Nếu như còn bất cứ thắc mắc hay câu hỏi nào về muối axit thì hãy để lại bình luận ở phía dưới bài viết để được chúng tôi hỗ trợ giải đáp nhé.