Nếu bạn chưa biết thì Javascript đã là ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất thế giới trong 20 năm qua và hiện có rất nhiều bạn mong muốn học javascript. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu JavaScript là gì và các thông tin liên quan đến ngôn ngữ lập trình này nhé!
Javascript là gì?
Javascript là ngôn ngữ lập trình trang web được nhúng và tích hợp vào HTML và giúp trang web trở nên sinh động hơn. Nó là một ngôn ngữ kịch bản, được hình thành từ các đối tượng phát triển hiện có hoặc đơn giản là tự xác định. Javascript cho phép bạn kiểm soát hành vi trang web tốt hơn so với việc chỉ sử dụng HTML. Có thể kể ra một số ứng dụng thực tế vô cùng quen thuộc của Javascript như slideshow, quảng cáo pop-up hay chức năng autocomplete của Google,… đều được viết bằng ngôn ngữ Javascript.
Javascript lần đầu tiên được biết đến vào tháng 9 năm 1995, được tạo ra chỉ trong 10 ngày bởi nhân viên Netscape Brendan Eich. Trên thực tế, tên đầu tiên được sử dụng cho ngôn ngữ lập trình này là Mocha, sau đó được đổi thành Mona và tiếp tục chuyển hóa thành Livescript trước khi trở thành ngôn ngữ lập trình Javascript phổ biến như ngày nay. Phiên bản đầu tiên của ngôn ngữ lập trình này được Netspace giới hạn độc quyền và chỉ có chức năng hạn chế. Tuy nhiên, nó vẫn tiếp tục phát triển theo thời gian và được hoàn thiện cho đến ngày nay nhờ vào sự làm việc không ngừng nghỉ của cộng đồng lập trình.
Cho đến nay, Javascript đã phát triển và hoạt động trên hầu hết các trình duyệt và trên thiết bị di động cho đến máy tính để bàn. Chỉ trong hơn 20 năm, Javascript đã từ một ngôn ngữ lập trình riêng biệt trở thành công cụ quan trọng nhất trong hộp công cụ của bất kỳ nhà phát triển web nào.
Ứng dụng của Javascript
Hiện nay, Javascript được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực phổ biến như:
- Lập trình trang web
- Tạo ứng dụng cho trang web máy chủ
- Ứng dụng, app, trò chơi.
Cụ thể, khi bạn tải một trang web, trình duyệt sẽ phân tích mã HTML và tạo ra kiểu dữ liệu có tên DOM từ nội dung. DOM sẽ thể hiện chế độ xem trực tiếp của trang web bằng mã Javascript. Mã này sẽ thực hiện cập nhật cho DOM và sẽ được hiển thị ngay lập tức cho người dùng.
Ưu và nhược điểm của ngôn ngữ lập trình Javascript
Ưu điểm
Khách hàng dễ dàng sử dụng
Mã được thực thi thông qua bộ xử lý của chính người dùng thay vì sử dụng máy chủ web. Với điều này, bạn có thể tiết kiệm năng lượng và dễ dàng giảm căng thẳng cũng như hoạt động quá mức trên máy chủ web.
Ngôn ngữ lập trình thông dụng và phổ biến
Javascript được người dùng đánh giá là ngôn ngữ lập trình đơn giản, dễ học và sử dụng. Với cú pháp tương đối giống tiếng Anh, bạn có thể thực hiện các thao tác với Javascript một cách dễ dàng và nhanh chóng. Nhờ mô hình DOM được sử dụng, nó cung cấp nhiều tính năng hữu ích và được viết sẵn, đồng thời mang lại khả năng đáp ứng tốt các nhu cầu và yêu cầu khác nhau của người dùng.
Với những tính năng hữu ích mà ngôn ngữ lập trình này cung cấp, việc phát triển các tập lệnh đáp ứng yêu cầu và mục tiêu cũng trở nên dễ dàng hơn. Với điều này, các mục tiêu người dùng được cá nhân hóa sẽ được đáp ứng một cách hiệu quả với sự hỗ trợ Javascript tối đa.
Độ nhanh chóng với người dùng cuối
Việc sử dụng ngôn ngữ Javascript đảm bảo khi code được thực thi trên thiết bị máy tính của người dùng, quá trình xử lý và kết quả được hoàn thành ngay lập tức. Thời gian cụ thể sẽ tùy thuộc vào từng công việc trong một khoảng thời gian nhất định nhưng nhìn chung vấn đề sẽ được giải quyết nhanh chóng.
Mang lại chức năng bổ sung cho các trang web
Thông qua Greasemonkey, nó giúp đảm bảo rằng các nhà phát triển ngôn ngữ lập trình Javascript có thể dễ dàng viết mã, từ đó có thể vận hành trang web một cách hiệu quả theo ý muốn. Đồng thời, việc mở rộng chức năng website cũng trở nên đơn giản và dễ dàng hơn.
Hơn nữa, đối với những trang web yêu cầu một số chức năng nhất định, chúng tôi hoàn toàn có khả năng tự viết chúng. Ngoài ra chúng ta cũng có thể sử dụng plugin Greasemonkey để việc thực hiện thuận tiện hơn. lợi ích trên trang web chúng tôi sử dụng.
Ứng dụng đa dạng trên nhiều trình duyệt khác nhau
Với khả năng sử dụng trên nhiều trình duyệt khác nhau, ngôn ngữ lập trình Javascript ngày càng trở nên phổ biến, đáng tin cậy và cung cấp nhiều ứng dụng phong phú hơn. Bạn có thể dễ dàng bắt gặp ngôn ngữ lập trình này trên nhiều trình duyệt máy tính như Chrome, Firefox,… hay các trình duyệt khác trên thiết bị di động. Đây cũng là lợi ích đặc biệt cho phép Javascript được ứng dụng hiệu quả và toàn diện hơn, đồng thời đáp ứng tốt nhất nhu cầu của con người.
Dễ dàng trong quá trình sử dụng
Sử dụng Javascript đảm bảo người lập trình có thể học dễ dàng, dễ dàng phát hiện lỗi khi chúng xuất hiện và còn có khả năng thao tác nhanh, mượt hơn các ngôn ngữ lập trình khác. Nhờ đó mà quá trình sử dụng cũng phù hợp với nhiều đối tượng người dùng, mang lại hiệu quả cao và tránh được những tác dụng không mong muốn có thể xảy ra.
Có giao diện thân thiện với người dùng và nhiều tính năng khác nhau
Javascript là phổ biến nhất vì nó có giao diện thân thiện với người dùng, phù hợp với hầu hết mọi đối tượng người dùng. Ngoài ra, ngôn ngữ lập trình này còn mang đến khả năng tương tác tuyệt vời giúp quá trình ứng dụng của mỗi người dùng đạt được kết quả ưng ý nhất. Javascript còn có nhiều tính năng giúp website bạn tạo có hiệu quả sử dụng lý tưởng. Điển hình là thêm slide, slideshow, hiệu ứng cuộn khi chuột di chuyển, tính năng kéo thả, v.v. đều được trang bị đầy đủ và mang lại hiệu quả tốt nhất cho người sử dụng.
Nhược điểm
Bên cạnh những ưu điểm vượt trội kể trên, ngôn ngữ lập trình “quốc dân” của chúng ta vẫn còn một số hạn chế cần khắc phục. Việc xác định và hiểu rõ những hạn chế sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc đánh giá và đưa ra quyết định sử dụng phù hợp nhất.
- Ngôn ngữ lập trình Javascript dễ bị khai thác: điều này đồng nghĩa với việc tính bảo mật của ngôn ngữ này không được đánh giá cao. Vì vậy, trong quá trình sử dụng, người dùng nên lưu ý đến các rủi ro để có thể chủ động quản lý khi có sự cố phát sinh.
- Với Javascript, chúng ta có thể sử dụng nó để thực thi mã độc trên máy tính của người dùng, điều này có thể gây ảnh hưởng hoặc gây thiệt hại đáng kể cho công việc chúng ta thực hiện.
- Javascript có thể không khả dụng với một số trình duyệt trong một số trường hợp nhất định. Điều này khiến một số người dùng gặp bất lợi, họ không thể sử dụng ngôn ngữ khi cần thiết.
- Javascript chứa các đoạn mã khá lớn nên có thể khó sử dụng.
Cách thức hoạt động của Javascript trên một website
Việc sử dụng ngôn ngữ Javascript ngày càng trở nên phổ biến và được nhiều người dùng đánh giá cao. Với ngôn ngữ này, tất cả những gì bạn cần làm là nhúng nó trực tiếp vào trang web hoặc tham chiếu nó qua một tệp .js riêng. Vì là ngôn ngữ phía máy khách nên tập lệnh sẽ được tải xuống hoàn toàn vào máy tính của máy khách khi được truy cập. Đồng thời, chúng cũng được xử lý trực tiếp thay vì xử lý trên máy chủ trước khi gửi kết quả đến máy khách.
Ngoài ra, việc sử dụng ngôn ngữ lập trình này còn hỗ trợ đầy đủ cho khách hàng khi muốn bật hoặc tắt trên các ứng dụng duyệt web cốt lõi hiện nay. Nhờ đó có thể xác định được cách thức hoạt động của trang web, tình hình thực tế khi không có ngôn ngữ Javascript hoạt động. Javascript rất được người dùng ưa chuộng vì thao tác đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả. Hiện nay, ngôn ngữ lập trình này được ứng dụng trên nhiều nền tảng khác nhau nhằm đáp ứng nhu cầu của người dùng như:
- Sử dụng Javascript kết hợp với HTML hoặc CSS để trở thành ngôn ngữ không thể thay thế cho một website.
- Có rất nhiều framework JavaScript khác nhau ở front end, điển hình nhất trong số đó là: ReactJS, Vue.js, Angular.js, Angular2, Meteor.js,…
- Ngôn ngữ lập trình JS được sử dụng ở phía máy chủ với các framework như Node.js.
- Một số cơ sở dữ liệu sử dụng ngôn ngữ Javascript làm scripting và cũng được coi là ngôn ngữ truy vấn như CouchDB, MongoDB,…
- Sử dụng ngôn ngữ Javascript của ứng dụng để tạo các ứng dụng desktop với Electron framework, thường là các ứng dụng nổi tiếng như WordPress.com, Atom, Visual Studio Code,…
- Sử dụng ngôn ngữ JS để tạo ứng dụng điện thoại, đảm bảo đa nền tảng hiệu quả cho Android, iOS, v.v. để đáp ứng các nhu cầu và yêu cầu khác nhau của người dùng.
So sánh Javascript với các ngôn ngữ lập trình khác
Mỗi ngôn ngữ lập trình khác nhau sẽ có những đặc điểm khác nhau nhất định. Vì vậy, khi so sánh Javascript với các ngôn ngữ lập trình khác, điểm khác biệt lớn nhất là tính linh hoạt cao hơn. Như sau:
- Ngôn ngữ Javascript: Ngôn ngữ lập trình này đảm bảo hiệu quả tương tác trên website tốt nhất khi hoạt động trên trình duyệt của người dùng khác. Không chỉ vậy, nó còn được áp dụng trên các thư viện của bên thứ ba với mục đích dễ dàng thêm chức năng cho trang web mà không cần phải xem lại mã từ đầu.
- Ngôn ngữ HTML: Đây là một trong những ngôn ngữ lập trình được sử dụng nhiều nhất hiện nay, với ưu điểm chính là xây dựng hiệu quả các khối chính của trang web.
- Ngôn ngữ PHP: Ngôn ngữ PHP được sử dụng ở phía máy chủ hoàn toàn khác với Javascript khi được sử dụng trên máy khách. Nói chung, PHP được sử dụng trong các hệ thống quản lý nội dung dựa trên PHP, thường là WordPress. Ngoài ra, nó còn được sử dụng để lập trình back-end và tạo các kênh để truyền thông tin từ cơ sở dữ liệu một cách hiệu quả nhất.
- Ngôn ngữ CSS: Nhiệm vụ chính của ngôn ngữ này là giúp quản trị viên web xác định phong cách và kết cấu tốt nhất cho nhiều loại nội dung khác nhau. Với ngôn ngữ này, người dùng có thể thực hiện các tác vụ một cách thủ công bằng các công cụ có sẵn trong HTML. Tuy nhiên, để làm được điều này bạn cần phải lặp lại các thành phần này để có thể sử dụng chúng ở nhiều nơi khác nhau.
Hy vọng với những thông tin trong bài viết, bạn đọc có thể hiểu rõ JavaScript là gì và áp dụng ngôn ngữ này một cách hiệu quả. Đừng quên truy cập học lập trình online để tìm hiểu thêm về các kiến thức hữu ích khác nhé!