Theo quan niệm “Nam tả nữ hữu” đã có từ xa xưa và được áp dụng phổ biến, rộng rãi trong cuộc sống mà đôi khi chúng ta không chú ý đến. Câu nói có ý nghĩa rất sâu xa và liên quan mật thiết đến các lý niệm truyền thống.
Nam tả nữ hữu là gì
Câu nói ” Nam tả nữ hữu” được hiểu với ý nghĩa tả là phía trái, hữu là phía phải, cùng nghĩa nguyên câu tức là nam trái, nữ phải tức là nam bên trái, nữ bên phải. Quy tắc được bắt nguồn từ xa xưa, từ người Trung Quốc, theo truyền thuyết thủy tổ Bàn Cổ của người Trung Hoa biến thành tiên.
Khi đó, mắt trái của Bàn Cổ hóa thành Thần Mặt Trời và mắt phải của Bàn Cổ hóa thành Thần Mặt Trăng. Mặt trời được hiểu là dương, mặt trăng là âm. Câu chuyện giúp giải thích nguồn gốc của câu nói nam tả nữ hữu.
Nguồn gốc Thuyết âm dương
Theo thuyết kể rằng, sau khi có Bàn Cổ khai thiên lập địa, thì các bộ phận trên thân thể của thần ông hóa thành Mặt Trời và Mặt Trăng, thành đất trời, sông núi, cùng với vạn vật sinh linh.
Cùng sách “Ngũ vận lịch niên ký” kể rằng: Thần Mặt Trời và Thần Mặt Trăng là do hai mắt của Bàn Cổ biến hóa thành. Thần Mặt Trời là do mắt trái, Thần Mặt Trăng là do mắt phải hóa thành. Vậy nên, bên trái ứng với dương, bên phải ứng với âm.
Theo Thuyết Âm Dương của Đạo gia ban đầu dùng Mặt Trời để phân chia âm dương, hướng về Mặt Trời thì là dương, đối nghịch với Mặt Trời thì là âm. Về sau, “âm dương” được mở rộng ra, bao gồm cả sự nóng lạnh của khí hậu, phương vị cao hay thấp, trái phải, trong ngoài, trạng thái vận động hay tĩnh lặng…
Thuyết Âm Dương cho rằng, bất kỳ sự vật nào trong giới tự nhiên đều bao gồm yếu tố âm và dương, vừa tương hỗ mà cũng vừa đối lập lẫn nhau trong một thể thống nhất. Chính vì sự vận động vừa đối lập vừa thống nhất của âm dương là nguyên nhân căn bản của sự phát sinh, phát triển, biến hóa cho đến tiêu vong của mọi sự vật trong tự nhiên.
Quy luật Âm Dương
Theo thuyết âm dương là hai mặt của hai thế lực đối lập nhau nhưng lại thống nhất cùng với nhau trong vạn vật, là khởi đầu của mọi sinh thành biến hóa. Âm dương không loại trừ nhau mà là tạo điều kiện tồn tại cho nhau, là động lực của mọi vận động và phát triển.
Quy luật âm dương chỉ rõ mọi sự vật diễn ra đều có âm dương, trong dương có âm, trong âm có dương, âm thăng dương hạ, âm dương cân bằng thì mọi sự vật tồn tại.
Quy luật âm dương sẽ được vận dụng rất nhiều trong cuộc sống, ví dụ như trong y học nếu một vùng nào đó khi bị đau thì y học cổ truyền coi vùng đó thì sẽ coi là bị mất cân bằng âm dương, nếu âm suy thì dùng thuốc bổ âm dùng để kích âm lên, nếu dương suy thì dùng thuốc bổ dương giúp kích dương lên.
Hoặc khi ấn huyệt, xoa xát, thầy thuốc đông y hướng dẫn phải xoa từ bên tay trái trước, tức là phải tác động bên dương trước.
Khi xoa vuốt cánh tay thì phải tuân theo quy luật“dương giáng âm thăng” nghĩa là phải vuốt từ phía ngoài cánh tay (mặt dương), từ bả vai xuống bàn tay – dương giáng, rồi sau đó đến phía trong cánh tay (mặt âm) từ lòng bàn tay đến vùng nách – âm thăng.
Nam tả nữ hữu ứng dụng trong đời sống
Trong cưới hỏi
Quy tắc nam tả nữ hữu còn thường thấy trong đám cưới, khi cô dâu chú rể bước tới thành lễ, chú rể sẽ đứng bên trái, cô dâu đứng về phía bên phải. Mặc dù đó là bàn thờ gia tiên hay lễ đường. Đó là nghi thức mà cặp đôi nào khi về chung nhà cũng nên thực hiện đầy đủ. Vậy bạn có thử để ý rằng họ luôn luôn đứng đúng quy này không?
Nếu vợ chồng quá bỡ ngỡ cũng sẽ được nhắc nhở từ phía những người lớn và anh thợ quay phim hay người dẫn chương trình buổi lễ,… vì họ là người nắm chắc nghi thức này. Khi mà đứng ngược lại, cặp đôi sẽ có cái gì đó rất thiếu hài hòa. Vì vậy, nên chỉ một quy tắc đơn giản thôi cũng đủ làm cặp đôi trông đẹp và xứng với nhau hơn.
Trong đời sống vợ chồng
Cùng với về quy luật giới tính thì việc vợ nằm bên trái và gối đầu lên tay phải của chồng thì người vợ sẽ cảm thấy yên tâm hơn, sẽ có cảm giác an toàn, được che chở và bảo bọc hơn. Còn về phía của người chồng thì họ sẽ thấy tự hào và hãnh diện vì được là người chở che cho vợ.
Thuận theo quy luật sinh lý thì việc người chồng nằm ở bên tay trái để vợ nằm nghiêng về bên phải mình giúp hô hấp dễ thông suốt, đồng thời làm cho thức ăn trong dạ dày đi vào ruột non được thuận lợi. Ở tư thế nằm nghiêng của người chồng nằm được lâu hơn.
Còn nếu người chồng khi nằm bên phải vợ do tính chủ động của người đàn ông buộc anh ta sẽ phải nằm nghiêng bên trái mình để ôm vợ thì ở tư thế này không nằm lâu được vì làm tim bị chèn ép, do đó không có cặp vợ chồng nào nằm ở tư thế này thường xuyên.
Việc thực hành, áp dụng vào cuộc sống như khi nằm bên nhau, khi chụp ảnh chung bức ảnh, treo ảnh ông bà trên bàn thờ, khi quy tập hài cốt ông bà vào một chỗ. Khi đã hiểu ý nghĩa của quy tắc đó thì mọi người cần làm đúng những yêu cầu như vậy trong bất kì trường hợp nào nhé.
Trong tranh mừng thọ
Biểu tượng song hành cùng với quy tắc nam tả nữ hữu trong bức tranh mừng thọ giống biểu tượng thanh long và bạch hổ, thể hiện rõ vai trò của đàn ông và đàn bà trong gia đình. Thanh long giúp tạo nên cuộc sống tốt đẹp và may mắn. Bạch hổ sẽ giúp tạo dựng, duy trì những điều này lâu dài hơn, chắc chắn hơn.
Thông thường bạch hổ nằm bên phải ngôi nhà, theo hướng từ trong nhà nhìn ra là phía tây, thấp hơn thanh long. Nguyên nhân do bạch hổ có khí thế mạnh mẽ lấn át thanh long sẽ làm mất cân đối trong phong thủy.
Đồng thời, áp dụng theo quy tắc nam tả nữ hữu khi thiết kế tranh mừng thọ giúp cụ ông, cụ bà sống trường thọ, vui vẻ, hạnh phúc, sống đời bên con cháu hơn.
Bày trí bàn thờ gia tiên
Theo phong thủy bàn thờ gia tiên theo nguyên tắc nam tả nữ hữu được áp dụng lâu đời để hài hòa âm dương, đem lại phong thủy tốt. Rất nhiều gia đình thắc mắc việc sắp xếp ảnh thờ sao cho đúng, hợp phong thủy. Việc để ảnh thờ không hề đơn giản, không thể theo thói quen, không phải đặt sao cũng được vì như vậy là cách thờ không đúng.
Theo văn hóa phương Đông, việc thờ cúng rất đỗi thiêng liêng và hệ trọng thể hiện lòng tôn kính, phong tục truyền thống cao đẹp của người Việt. Trong đó, ảnh thờ phải để đúng quy định, tôn nghiêm. Cùng với nét văn hóa truyền thống người Việt, ảnh thờ ông ở bên trái, ảnh thờ bà ở bên phải theo hướng bàn thờ ra ngoài.
Sơ đồ bài trí bàn thờ gia tiên theo nam tả nữ hữu là như thế nào? Nếu như gia chủ đứng nhìn vào bàn thờ thì sẽ thấy ngược lại, ảnh ông ở bên phải, ảnh bà ở bên trái. Cùng khung ảnh cân đối kích thước phù hợp với không gian thờ.
Theo cách đặt này ảnh thờ gia chủ áp dụng để đúng phong thủy âm dương và truyền thống dân tộc. Khi nhìn lên bàn thờ, gia chủ sẽ cảm thấy được sự hài hòa và cân đối với các đồ thờ, bàn thờ, thể hiện được sự tôn kính của con cháu.
Những nghi thức áp dụng nam tả nữ hữu
Trong thực tế của cuộc sống, nam tả nữ hữu không phải chỉ đơn thuần là quan niệm tâm linh của việc đặt di ảnh thờ cúng, đặt bài vị, đặt mộ bia… mà là một trong những nghi thức trang nghiêm trong các nghi lễ lớn cũng áp dụng đúng quy tắc này.
Nghi thức đón tiếp
Trong các nghi lễ của quốc gia, nước chủ nhà sẽ là dương nên quốc kỳ, nguyên thủ quốc gia, thủ tướng đều ở vị trí bên trái. Nước ngoài là khách mời sẽ là âm ở vị trí bên phải. Điều này bạn cũng có thể dễ dàng thấy được ở trong các trận bóng giao hữu.
Nghi lễ hợp tác của quốc gia, văn kiện, ký kết hợp đồng,… của các quan chức cấp cao nhà nước vẫn thường áp dụng theo quy tắc nam tả nữ hữu. Nếu bạn hay theo dõi tin tức thế giới thì sẽ dễ dàng nhận thấy được quy tắc này được áp dụng khá nhiều.
Xây dựng nhà
Khi xây nhà ở cũng nên áp dụng cho phù hợp quy tắc nam hữu tả nữ. Ngôi nhà sẽ là nơi sinh sống cả đời, cho nên hướng nhà hợp phong thủy rất quan trọng. Nếu khi chọn đúng hướng phù hợp với gia chủ thì sẽ đem lại may mắn, bình an, tài lộc. Và đây cũng sẽ là điều cực kỳ quan trọng, được gia chủ đặc biệt coi trọng.
Những sai lầm về nam tả nữ hữu
Mắt giật hiểu sai về nam tả nữ hữu
Hiện tượng mắt giật này hay nháy mắt là hiện tượng tự nhiên xảy ra, bản thân không thể điều khiển dừng lại được, không khống chế được. Tuy vậy, có nhiều người cho rằng mắt giật là một điềm báo và truyền rằng con trai mắt giật bên phải là tốt và trái là xấu, con gái thì ngược lại.
Điềm báo mắt giật sẽ không liên quan tới quan niệm nam tả nữ hữu. Theo nghiên cứu, hiểu được giá trị nháy mắt trái hay mắt phải của hai giới tính nam nữ là tương đồng nhau, không phân biệt nam hay nữ. Mắt giận có nhiều kiểu giật, mắt giật một cái hoặc giật mắt hai hay ba cái, giật mắt liên tục, kéo dài nhiều giờ khác nhau và trong thời điểm khác nhau.
Khi con trai mắt bên trái giật là điềm báo không phải xấu như mọi người vẫn nghĩ, mắt phải giật không phải lúc nào cũng là điềm tốt. Đây sẽ là cảm giác bạn không thể kiểm soát chủ động theo ý muốn được. Tuy vậy, đôi khi giật mắt do thiếu ngủ hoặc một bệnh lý nào đó trong cơ thể. Niềm tin cần phải đúng lúc lúc nơi, không được quá tin theo dễ “mê tín dị đoan” và sa đà.
Mê tín dị đoan
Thật ra việc mê tín dị đoan và phong thủy, đức tin mang khái niệm khó có thể phân biệt được. Nam tả nữ hữu được hiểu theo nguyên tắc âm dương từ xa xưa và đã được giải thích theo một cơ sở nhất định. Do đó, Nam tả nữ hữu góp phần đem lại những lợi ích cho những người hiểu, tuân theo quy luật này.
Truyền thống của quan niệm nam tả nữ hữu, quy tắc rất đỗi thân quen gặp trong cuộc sống của chúng ta. Nếu khi ta thuận theo, chúng ta sẽ được bình an và thuận lợi trong cuộc sống, cùng những điều tốt đẹp cho bản thân và gia đình.