Theo quan niệm trong Phật giáo thì Bát Chánh Đạo chính là một con đường giúp chúng sinh giác ngộ. Nó giúp cho chúng ta tìm tới được sự bình yên trong cuộc sống và loại bỏ mọi ý niệm xấu để hướng tới điều tốt đẹp. Để hiểu rõ hơn về Bát Chánh Đạo là gì, các bạn hãy dõi theo bài viết chi tiết dưới đây nhé.
1. Bát Chánh Đạo là gì?
Hiểu một cách cơ bản thì Bát Chánh Đạo là một con đường giúp cho con người đạt được đích đến cuối cùng đó là sự giác ngộ. Con đường này sẽ bao gồm rất nhiều nội dung và mỗi một nội dung đều chứa đựng một ý nghĩa sâu sắc khác nhau.
8 nội dung này chia thành 3 yếu tố của Phật giáo đó là về đạo đức, trí tuệ và tinh thần. Bát chánh đạo là một trong những bài giảng rất quan trọng của Đức Phật mà Ngài đã vạch ra cho những người theo học một con đường với nhiều ý nghĩa và nội dung sâu sắc và thiết thực.
Bát Chánh Đạo khuyến khích và tạo động lực cùng nguồn sức mạnh to lớn để mỗi chúng ta tìm được phương pháp phù hợp với bản thân để thoát ra khỏi những sự đau khổ. Nếu như trong tâm thực hành các pháp môn ngoại đạo thì sẽ không thể tìm thấy được sự giải thoát trọn vẹn nhất.
Trong Phật giáo, Bát Chánh Đạo vừa là một con đường, vừa có thể được hiểu là một phương châm giúp chúng ta thực hiện như một phần thiết yếu và đang cần tìm kiếm ở trong cuộc sống. Quá trình này không phải là sự tin tưởng mù quáng mà đó là cả một quá trình học hỏi, tìm tòi và khám phá ra chính bản thân mình.
2. Nội dung của Bát Chánh Đạo
Bát thánh đạo bao gồm 8 nội dung chính và mỗi nội dung sẽ có một ý nghĩa riêng.
-
Chánh Kiến
Chánh Kiến nghĩa là con người cần hiểu cho đúng đắn và nhận thức rõ ràng về mọi thứ. Điều bạn cần nhấn mạnh ở đây chính là nhận thức thay vì là tự ý tin vào hoặc là mong muốn có được nó. Hiểu một cách đơn giản hơn thì nó giống như việc chuẩn bị và kiểm tra đồng thời xác định trước các thông tin trước khi bắt đầu thực hiện một hành trình. Muốn hiểu biết một cách đúng đắn thì chỉ có thể dựa vào những kinh nghiệm của bản thân bạn mà thôi.
Hiểu biết cần phải gắn liền với những trải nghiệm thì mới mang lại trải nghiệm. Như vậy, hiểu một cách đúng đắn hơn thì chánh kiến chính là việc hiểu và nhận thức được sự thật nhờ vào những trải nghiệm riêng của chính mình.
-
Chánh Tư Duy
Chánh Tư Duy có nghĩa là những suy nghĩ và ý định đúng đắn. Sau nhận thức thì những suy nghĩ phải đúng đắn sẽ là bước tiếp theo. Nó là việc chúng ta cam kết đi đúng theo con đường giác ngộ và việc hiểu đúng hay nghĩ đúng sẽ giúp cho bản thân ta hiểu rõ được các vấn đề cũng như hiểu được ý nghĩa của cuộc sống thực tại.
Ý định này cần phải được nảy sinh từ sâu trong tâm khảm và trái tim. Trong đó sẽ có sự từ bi và bình đẳng với mọi sự vật, sự việc và với cả con người. Quan trọng đầu tiên chính là việc công bằng và từ bi với chính mình. Những ý định đúng đắn sẽ là ngọn lửa cháy và tiếp sức cho cả cuộc hành trình.
Xác định được việc khó khăn và gian nan cùng những yếu tố khác sẽ giúp cho bạn có được một hành trình trọn vẹn. Điều này cũng tương tự như Chánh Kiến vậy. Bạn sẽ chỉ có đi tới đích cuối cùng nếu như trong tâm niệm bạn thực sự muốn và có niềm đam mê. Và đây đúng chính là một ý định đúng đắn. Hay nói cách khác thì là Chánh Tư Duy. Khi bạn suy nghĩ đúng và hiểu đúng thì chúng ta ắt sẽ loại được vô minh và dục vọng cũng những thứ gây ra sự đau khổ.
-
Chánh Ngữ
Chánh Ngữ trong Bát Chánh Đạo tức là những lời nói đúng đắn. Nói đúng có nghĩa là bạn tôn trọng sự thật và hiểu được những lời nói không có suy nghĩ và tin đồn sẽ có tác động tiêu cực đến như thế nào. Giao tiếp trong tư duy cũng là điều quan trọng và nó giúp điều khiển được những lời nói thực tại đồng thời giúp tăng tình đoàn kết và có thể làm dịu đi sự bất đồng. Khi giải quyết tất cả mọi việc, bạn cần phải sử dụng những lời nói từ bi.
-
Chánh Nghiệp
Những hành động đúng đắn sẽ giúp cho chúng ta nhìn nhận được hành động và lối sống của chính mình và cả những người khác. Chánh Nghiệp được hiểu có nghĩa là không phạm vào ngũ giới mà chính Đức Phật đã đưa ra. Người theo Chánh Nghiệp là người luôn tránh những hành vi sai trái và tiếp cận với sự vật hay sự việc theo một cách tích cực. Từ đó họ sẽ có những hành động đúng đắn và không làm tổn hại tới người khác.
-
Chánh Mạng
Nội dung thứ 5 ở trong Bát Chánh Đạo đó là Chánh Mạng – có nghĩa là sống và làm việc lương thiện, làm sao cho đúng nghĩa một cuộc đời ngay thẳng. Không tham lam và sân si hay ganh ghét hoặc khiến cho những người khác phải chịu bất hạnh và đau khổ. Hãy sống một cuộc đời ý nghĩa và làm đúng với năng lực của mình.
Bên cạnh đó, khi một người theo Chánh Mạng thì đồng nghĩa với việc họ sẽ không mê tín và hiểu được thân tứ đại vô thường. Dùng trí tuệ để làm mạng và luôn an vui với chánh pháp. Có một số việc mà chúng ta không nên làm vì nó sẽ gây tổn hại tới chúng sinh. Dù là làm ăn buôn bán hay là kinh doanh thì bạn cũng nên chọn những nghề “lành” và không nên làm những nghề gián tiếp gây hại đến cuộc sống của con người và chúng sanh.
-
Chánh Tinh Tấn
Chánh Tinh Tấn được hiểu là sự cần cù và chịu khó, siêng năng để có thể đạt được mục tiêu. Dù phía trước bạn có nhiều trở ngại và khó khăn đến đâu thì vẫn không lùi bước. Khi chúng ta theo Chánh Tinh Tấn, chúng ta sẽ tự nhìn nhận được và đánh giá được chính mình, phát triển thật hạnh lành chính là loại trừ cái ác.
Người theo Chánh Tinh Tấn sẽ lấy chánh trí để làm sức mạnh và lấy Niết Bàn để làm định hướng, quyết tâm để có thể đạt được kết quả, tự độ trước và sau chính là hóa độ chúng sanh.
-
Chánh Niệm
Chánh Niệm tức là sự thay đổi đúng đắn trong suy nghĩ. Chúng ta sẽ tập trung vào một khoảnh khắc nào đó để có thể cảm nhận được sự thay đổi và hoạt động của mọi sự sống xung quanh ta. Tất cả mọi thứ đang diễn ra mà chúng ta có thể cảm nhận được thì đó chính là khoảnh khắc của cuộc sống. Nội dung này sẽ yêu cầu bản thân mỗi chúng ta cần phải biết và nhận thức được hành động của chính bản thân mình ngay vào thời điểm đó. Hành động phải cần sự dứt khoát và không dây dưa cũng không xáo trộn. Chánh Niệm cũng là một nội dung có quan hệ mật thiết và rất chặt chẽ với Thiền định.
Chánh Niệm luôn yêu cầu mỗi chúng ta phải nhận thức được hành động cũng như những thời khắc. Không phải là tương lai hay đâu xa mà là trong chính thời khắc hiện tại. Thông qua đây, mỗi chúng ta sẽ nhận thức và có thể kiểm soát được các thói quen của mình. Khi có một nhận thức đúng đắn thì chúng ta có thể thấy được sự lo lắng về tương lai đang cản trở những hành động hiệu quả ở hiện tại lớn như thế nào.
Có đôi lúc, chúng ta sẽ bị cuốn vào những việc mà mình đang làm. Đây chính là sự tập trung và chú tâm. Và Đức Phật cũng đã hướng cho chúng ta cách vận dụng những nhận thức đó vào chính trong cuộc sống hằng ngày.
-
Chánh Định
Khi tâm được định tĩnh và đạt được sự tập trung cao độ thì chúng ta sẽ có thể thực hiện và hoàn thành bất kỳ điều gì. Hãy thử đặt sự chú ý và toàn bộ tâm lực của bạn vào một sự vật hoặc hiện tượng nào đó. Sau tất cả những nội dung ở trên của Bát Chánh Đạo thì Chánh Định là quá trình tiếp theo của việc thiền định.
Một khi tâm bạn đã được định tĩnh thì nó sẽ tập trung để có thể đạt được bất cứ điều gì mà ta muốn. Chú tâm vào một đối tượng sẽ là phần tiếp theo của quá trình thiền định.
Chánh Niệm cùng Chánh Định là hai nội dung mang rất nhiều ý nghĩa. Những nội dung này cũng dạy cho chúng ta thấy được rất nhiều thứ nhờ vào tâm trí. Ở hiện tại thì cần phải sống thật để có thể cảm nhận được hạnh phúc và loại bỏ đồng thời quên đi nỗi đau ở quá khứ. Tâm trí đặt ở tương lai sẽ giúp cho chúng ta thoát khỏi sự đau khổ.
Có thể nói rằng, trong các nội dung của Bát Chánh Đạo thì Chánh Định chính là sự hiện hữu có được từ tất cả những nội dung khác hay nói theo cách khác thì cả 8 nội dung đều được bao bọc và hiện hữu ở trong nhau.
Trên đây là những nội dung chính giải đáp thắc mắc Bát Chánh Đạo là gì và hy vọng với con đường này cùng những lời giáo huấn của Đức Phật sẽ giúp cho chúng ta đạt được giác ngộ và sớm thoát khỏi sự đau khổ.