Gà nòi là một giống gà nội địa của Việt Nam, nhưng vẫn còn rất nhiều người chưa biết về giống gà này, Vì vậy hôm nay chúng tôi sẽ giúp các bạn biết gà nòi là gì và tìm hiểu kỹ hơn về giống gà này trong bài viết dưới đây.
Gà nòi là gà gì?
Gà nòi là một giống gà nội địa Việt Nam được nuôi phục vụ cho những trận chọi gà. Gà nòi thuộc nhóm gà trọc đầu. Giống gà này đã được xuất khẩu ra thế giới từ lâu, Gà nòi là một trong những giống gà có khả năng chiến đấu của Việt Nam gồm gà nòi, gà rừng và gà tre, trong đó gà nòi và gà tre là giống gà nhà, còn gà rừng thuộc loài gà hoang dã và chỉ chiến đấu trong tự nhiên. Gà nòi có dáng vẻ hùng dũng, oai vệ, khí chất cương mãnh, tính chiến đấu cao và những miếng đánh hiểm độc, đẹp mắt và gà nòi là một trong những giống gà tiêu biểu của Việt Nam.
Nguồn gốc của gà nòi
Gà nòi được nuôi ở nhiều các tỉnh thành trên cả nước. Mỗi miền lại có một tên gọi khác nhau nhưng những cái tên đó đều nói về gà nòi.
- Gà nòi ở miền Bắc được gọi với tên là gà chọi. Theo tiếng miền Bắc thì “Chọi” có nghĩa là đánh đá lẫn nhau.
- Ở miền Trung thì gà nòi là gà đá. Nghĩa của chữ “đá” là diễn tả cách gà nòi dùng chân đá con gà đối thủ trong trận đấu.
- Còn ở miền Nam tên gọi gà nòi được giữ nguyên.
Đặc điểm ngoại hình của gà nòi
Gà nòi miền Bắc
- Gà nòi miền Bắc thường tập trung vào lối nuôi gà đòn. Là giống gà sử dụng đòn thế để tấn công đối thủ. Thế ra đòn chậm nhưng chắc, mạnh, khi trúng đòn của nó cũng ảnh hưởng nhiều đến tính mạng. Các loại gà chọi chiến đấu hay nhất miền Bắc thường đến từ:
- Nổi tiếng ở miền Bắc thì không thể không kể tới cái tên đầu tiên là gà Thổ Hà (Bắc Giang) và Đồ Sơn (Hải Phòng).
- Gà Nghi Tàm, Vân Hồ , Nghĩa Đô (Hà Nội).
- Ngoài ra còn có các tỉnh như Bắc Ninh, Thái Nguyên, Phú thọ, Sơn La có gà chọi chiến đấu rất mạnh.
- Gà nòi miền Bắc thường là những giống gà đòn truyền thống có từ lâu đời tại Việt Nam. Nếu như đá gà cựa đang dần phát triển mạnh mẽ thì đá gà đòn vẫn luôn có một chỗ đứng riêng biệt và vô cùng vững chắc hiện nay. Đặc biệt trong hội đá gà thì những chú gà nòi đẹp nhất miền Bắc luôn được khoe tài khí chất chiến đấu cùng một dáng vẻ oai phong khiến người chơi hội không thể bỏ qua.
- Các hoạt động mua bán gà nòi ở miền Bắc cũng diễn ra vô cùng sôi nổi. Tại khu vực Hà Nội chính là nơi tập trung nhiều ở khu vực Yên Phụ, Nghi Tàm là nổi tiếng nhất. Hoặc ở các chợ gà nòi có tiếng và được nhiều người chơi gà thường xuyên lui tới.
Gà nòi miền Trung
- Miền Trung có nhiều lò gà tên tuổi phải kể đến như: Ninh Thuận có gà Phan Rang, Quảng Ngãi có gà Sông Vệ, Sa Huỳnh hay Khánh Hoà có gà Vạn Giã, Gò Dúi, đặc biệt là ở Bình Định nổi tiếng với gà đòn ( gà đòn Bình Định ). Nếu tham gia đá gà liên tỉnh, các nơi gặp gà nòi của Bình Định phải thận trọng.
- Bình Định có rất nhiều lò gà nòi nổi danh như: Hoài Nhơn có gà Hoài Châu, Kim Giao (Hoài Hải), Phù Cát có gà Cát Chánh, Hoài Ân có gà Mộc Bài (Ân Phong), Tuy Phước có gà Gò Bồi hay Quy Nhơn có gà Phú Tài, đặc biệt Tây Sơn có gà Bắc Sông Kôn (là dòng gà Nguyễn Lữ lưu truyền).
- Trong các dòng gà nêu trên thì gà nòi Khánh Hòa và gà nòi Bình Định là những cái tên đại diện cho gà nòi miền Trung. Không những sở hữu đẹp về ngoại hình,vóc dáng mà trong mỗi trận chọi gà thì những chú gà này vô cùng hùng dũng. Những chiến kê này luôn có những cách chiến đấu chọi đối thủ vô cùng tài tình. Đó là các điểm mạnh và điểm cuốn hút của mỗi trận đá gà ở miền Bắc, miền Trung
Gà nòi Miền Nam
- Miền Nam thì có gà Chợ Lách (Bến Tre), gà Châu Đốc (An Giang), gà Cao Lãnh (Đồng Tháp) hay gà Bà Điểm. Tuy nhiên miền Nam chủ yếu đá gà cựa. Đá gà cựa là một hình thức sát phạt, người ta thường mua cựa sắt tra vào chân các con gà hoặc chuốt cựa gà thật bén. Chơi gà cựa nghiêng về ăn thua, không chiêm ngưỡng được tài nghệ của gà trong chiến đấu.
- Gà nòi cựa hay còn gọi với tên khác là gà nòi. Nhưng để phân biệt với gà nòi của Miền bắc, có nhiều nơi gọi là gà cựa. Hay gà nòi cựa, xuất xứ của nó là do di dân từ Chiêm Thành khai phá vào trong miền Nam. Khi đi họ mang theo lương thực và những giống gia cầm, một số giống đã sống sót và phát triển nên dòng gà nòi ngày nay.
- Miền Nam có gà cựa rất được thịnh hành trên thị trường, với sự hỗ trợ của các loại cựa sắt sắc bén khiến cho các trận đấu gà chọi ở miền Nam có tính sát phạt rất cao. Nhưng như vậy lại khó chiêm ngưỡng được tài nghệ của các chú gà này.
Các loại gà nòi nổi tiếng
Nếu nói về mức độ nổi tiếng cùng với khí chất chiến đấu thì 2 giống gà đến từ miền Trung và miền Nam là hai ứng cử viên sáng giá nhất, Đây là nơi quy tụ của các dòng gà nòi hay nhất Việt Nam.
Gà đòn Bình Định
Loại gà nòi gắn liền với miền đất võ Bình Định có dáng vóc cao lớn, xương chắc khỏe, cơ bắp phát triển chắc nịch. Tạo nên một khí chất ẩn chứa bên trong mỗi chú gà này. Khả năng chịu đòn tấn công và thi đấu bền bỉ là điểm mạnh lớn nhất của gà nòi Bình Định. Mỗi con gà nòi Bình Định có sức chịu khoảng 40 hiệp đấu liên tục (mỗi hiệp kéo dài 20 phút và nghỉ 5 phút).
Đặc điểm dễ nhận biết ở gà nòi Bình Định là có phần đầu, cổ, ngực, đùi đều rất ít lông. Nhưng lông ở phần cánh lại rất nhiều giúp hỗ trợ trong những lần bay cao để ra đòn. Gà nòi Bình Định có hai dòng nổi tiếng nhất là Ngân Hàng và Bảy Quéo tập trung ở Quy Nhơn.
Gà Nòi Chợ Lách
Gà nòi Chợ Lách có bộ lông rất óng mượt, lưng cong, chân vuông, ngực ưỡn. Dòng gà này có sức đề kháng vô cùng tốt nên rất ít khi bị mắc các bệnh vặt như sổ khò khè. Và khả năng chống lại các loại cúm gia cầm rất cao. Ngoài ra, gà nòi Chợ Lách ở Bến Tre có sức bền dẻo dai và kỹ thuật chiến đấu cực kỳ tốt. Nên người trong giới chơi gà đánh giá đây là giống gà đá hay và thường gọi chúng là “kỳ kê”.
Gà tre Tân Châu
Gà Tre Tân Châu với với đặc điểm nổi trội với bộ lông cườm, sặc sỡ, bộ đuôi dày và dài thướt tha đã chiếm cảm tình của nhiều người chơi gà và đang được giới chơi gà cảnh lựa chọn nhiều nhất. Để phục vụ cho thú vui này, người chơi cũng phải bỏ ra khá nhiều công sức. Từ việc lai tạo giống gà hay vệ sinh chuồng trại đến việc cho gà ăn cũng tốn kém rất nhiều công sức và thời gian.
Nguồn gốc của giống gà tre Tân Châu này được lai tạo từ gà rừng Tân Châu với giống gà tre Nhật Bản . Vốn là giống gà xưa, được vua chúa quý tộc của Nhật ưa thích. Chúng theo các thương nhân người Nhật đến Việt Nam. Các nghệ nhân Tân Châu đã lai tạo và thuần dưỡng qua nhiều đời để hình thành nên giống gà tre Tân Châu ngày nay.
Cách chọn giống gà nòi chắc khỏe
Đặc điểm hình dáng
Gà nòi quan trọng là giống mái chủ không bao giờ bán mà chỉ để tặng, biếu cho khách quý hoặc người thân để giữ giống. Những con gà có sức chịu đòn giỏi, sức bền dai, có nhiều thế chiến độc là do gà nòi mẹ di truyền. Gà nòi cha cũng rất quan trọng, gà nòi cha cũng phải có tài, ăn nhiều độ, chưa từng thua thì mới sinh ra được gà nòi con tài, gà hay. Thường đám gà con khi được tuyển chọn cũng chỉ có một vài con gà tài. Chọn gà tài trước tiên là phải xem vóc dáng, tướng mạo, xét kỹ 5 bộ phận trên mình gà bao gồm:
- Mỏ gà to thẳng, đầu mồng dâu, miệng rộng, mắt chữ điền.
- Cổ gà to, dài và thẳng.
- Lưng gà rộng, cánh gà dài.
- Đùi gà to, phần đùi dài hơn phần cánh.
- Chân gà thanh, ngón thắt, vảy mỏng khô.
Màu giống
Về màu lông thông thường có 3 màu lông phổ biến: ô, tía, xám. Gà màu ô thì phải là ô ướt hoặc ô toàn sắc, gà tía phải là tía mật ngã màu đen còn gà xám phải là xám khô. Dân gian có câu rằng: Nhứt điều ô, nhì xám khô, ba ô ướt.
Nếu như chọn gà lông xám thì không nên chọn gà chân trắng, vì gà nòi lông xám chân trắng sức bền yếu, dễ thua. Ngược lại, gà nòi lông tía chân trắng thì đá hay, rất bén đòn.
Nếu chọn được gà tía ngũ sắc (gà có năm màu lông) chân trắng, thì khó có con gà nào địch nổi. Tuy nhiên, cũng có trường hợp gà nòi có dị tật nhưng có tài chiến đấu rất hay. Ngoài ra con gà nòi nào gáy 7 tiếng trở lên nhưng gáy giật từng tiếng, đó cũng là thần kê.
Về vảy gà
Chọn vảy gà đá hay, gà có tài rất quan trọng. Đòn, thế đá của gà nòi hay, gà nòi tài thường thể hiện trên vảy ở hai chân của gà. Có rất nhiều loại vảy tốt khác nhau, nhưng tiêu biểu là các loại vảy như tứ trụ, liên chu, đại giáp, tam tài, trường thành, liên giáp nội, huỳnh kiều, xuyên thành giáp, án thiên đệ nhất, án địa, giao long (hai hàng trơn), lục đinh (3 cựa mỗi chân), chân lông vảy loạn, đặc biệt gà có vảy “đệ nhất thần đao” (linh giáp tử) được gọi là linh kê.
Chỉ cần bạn nắm rõ những đặc điểm nêu trên là bạn có thể tự tin chọn mua những con gà nòi tốt nhất cho mình rồi
Cách chăm sóc gà nòi
Gà nòi khi đã đủ lông và bắt đầu cứng cáp thì người nuôi cần phải đặc biệt chú ý đến việc chăm chút đến vẻ bề ngoài cho chúng.
Kinh nghiệm nuôi gà nòi mà người mới chơi gà thường chưa rõ đó là: tỉa lông phần cổ, lông nách và lông ở hậu môn gà. Giai đoạn này nên bắt tay vào việc tỉa lông cho gà nòi. Sau khi hoàn thành xong việc trên, cần lấy thêm nghệ, phèn chua và muối cùng ngải cứu để tẩm lên thân gà. Bước đầu hoàn thành tạo dáng cho gà nòi.
Khi gà nòi của bạn đã ở giai đoạn trưởng thành thì có thể tham gia chiến đấu được. Hãy nhớ rằng thời điểm thích hợp nhất để thi đấu là từ tháng 1 âm lịch đến tháng 4 âm lịch.
Trong quá trình chăm sóc gà nòi, bạn phải thường xuyên vệ sinh bằng việc tắm cho chúng. Khi lông đã khô ráo thì mới được bóp nghệ vào da cho gà. Việc làm này giúp thịt gà nòi săn chắc hơn, tăng khả năng chịu đòn của đối thủ khi thi đấu.
Như vậy, chúng tôi đã giới thiệu cho bạn biết gà nòi là gì, hy vọng những thông tin trên sẽ giúp các bạn chọn được những con gà nòi có chất lượng tốt nhất nhé!